Takip ettiğim aylık dergilerden birisinde ilginç bir yazıya rastladım. Konu özetle şöyle: Ekosistemdeki tüm canlılara parasal değerler biçip, biyoçeşitliliği korumanın, onu tahrip ederek kazanç sağlamaya çalışmaktan daha kazançlı bir yöntem olduğunu savunan “ekoloji ekonomisi”. Ne ekolojiden, ne de ekonomiden fazla anlamam. O yüzden bu konuda detaylı ve derinlemesine bir yorum yapamayacağım. Ancak okuduğumdan anladığım kadarıyla bana ilginç gelen bu yaklaşımı paylaşacağım.
Bu yaklaşıma göre, doğanın üretip bize sunduğu herşey bir ekonomik değere sahip olmalı. Mesela yeryüzündeki çoğu bitkinin tozlaşmasında çok çok önemli rolü olan bal arılarının dünyadaki yıllık meyve üretimine katkısı aşağı yukarı hsaplanabilir. Ancak yeryüzündeki canlı türleri arasında çok karmaşık bir ilişki olduğundan bu fiyatları hesaplamak oldukça zor bir iş. Hatta bu değer tam olarak hesaplanamaz, belki de paha biçilemez. Ama bir görüşe göre yeryüzündeki doğal afetlerin ya da çevresel felaketlerin, bazı firmaların kar hanelerinde artışlara yol açmasının sebebi doğanın bir fiyatının olmaması. Oysa doğaya bir fiyat biçildiğinde bu firmaların kar değil, çok büyük zarar ettikleri ortaya çıkıyor. Örneğin; bir bölgedeki bozulmamış yağmur ormanlarının ekonomik getirisi, barındırdığı şifalı bitki çeşitleri, turizm gelirleri, yerel halkın yiyecek ve odun ihtiyacını karşılaması gibi sebepler hesaba katıldığında çok yüksekken, bu ormandaki ağaçlar kereste için kesildiğinde gerçek değerinin çok çok altında bir miktara satılmış oluyor.
Sonuç olarak, insanoğlu kendi ürettiği mallara ve sunduğu hizmetlere paha biçmekle yetinmeyip, doğayı da kapitalist sisteme alet etmenin yolunu bulmuş gibi görünüyor. Tek iyi tarafı ise bunu doğayı ve biyoçeşitliliği koruyarak yapıyor olması. Aslında, doğayı sadece maddi çıkarlar için inanılmaz bir hızla tahrip eden firmaları bir an önce durdurmanın yolunun (tek değil ama en hızlı yol) onlara daha fazla para kazanacaklarını söylemekten geçtiği bir gerçek. Bu sebeple, bu yöntemi kesinlikle akıllıca bulduğumu söylemeliyim. Ama yine de doğayı fiyatlandırmak benim içime sinmiyor.
Ekoloji ekonomisi hakkında daha fazla bilgi için: Wikipedia