Yıllardır aklımda evde sabun yapımını öğrenmek vardı ama bir şekilde hep erteliyordum. Nihayet geçen sene bir arkadaşım sabun yaptığını söyleyince, bu konuda bana öncülük edecek birisi çıktı. 🙂 Böylece ilk sabun yapımı denememi birlikte yaptık.

Sabun yapımı ile ilgili yazılar okumuştum daha önce. Sıcak işlem (proses), soğuk işlem, kostikle çalışmak, güvenlik önlemleri gibi bilgilerden haberdardım ama birisinin pratik olarak göstermesi kesinlikle daha etkili bir öğrenme yöntemi. Ben de böylece soğuk işlem sabun yapımını öğrendim. Henüz sıcak işlemi denemedim, gerek var mı emin değilim gerçi. Soğuk işlemden oldukça memnunum ve yeni şeyler öğrenmeye devam ediyorum.

Evde sabun yapımı için öncelikle gerekli ekipmanı toplamak gerekiyor: Hassas mutfak terazisi, el blendırı, çelik tencere, termometre, ısıya dayanıklı kaplar ve sabun kalıbı. Bu ekipmanlardan terazi hariç diğerlerinin sabun yapımına özel olması gerekiyor, yani sabun yapımı için kullandığınız çelik tencere, el blendırı ve diğer herşeyi başka birşey için kullanmamalısınız. Sadece sabun yapımı için ayrılmış ekipmanlar olmalı. Çünkü sabun yapımı tehlikeli kimyasal (kostik) içeren bir işlem ve bu malzemenin temas ettiği herşey asla yiyecek için kullanılmamalı. Bir diğer çok önemli nokta da yine kostiğin temas ettiği tüm malzemenin çelik, cam, silikon veya plastik olması gerekliliği. Kostik alüminyum, teflon, bakır gibi malzemelerle temas ettiğinde açığa zehirli gazlar çıkıyor ve bu da sağlığınız için hiç iyi değil.

Gerekli ekipmanı topladıktan ve güvenlik önlemlerini de aldıktan sonra, sabun yapımı oldukça hızlı ve eğlenceli bir süreç. Denenecek çok fazla şey var: Çeşitli yağların birleşimi, doğal renklendirici deneyleri, çeşitli esansiyel yağların karışımı gibi. Sabunlaşma yağların kostik ve suyla kimyasal tepkimeye girmesi sonucu olduğundan, sabun yapımı sırasında kullanılan her malzeme kimyasal reaksiyonda değişikliklere sebep oluyor. Çoğu zaman bu değişiklikleri tahmin etmek imkansız. O yüzden bazen sonuç hiç tahmin etmediğiniz gibi olabiliyor. Belki de işin eğlenceli kısmı bu. 🙂

Yapay sabun renklendiricileri ve esansları kullanmayı tercih etmediğimden, doğal renklendiriciler ile birkaç deneme yaptım ben de. Tatlı toz kırmızı biber ve yosun tozu ile yaptığım ilk deneme pek başarılı olmamıştı. (Sabunun kıvamı çok yumuşak oldu, suda hemen eriyor ve kullanması zor bu yüzden.) Aslında bu malzemeleri başarılı bir şekilde kullananlara rastladım internette. Ama benim denememin neden başarısız olduğunu tahmin etmek çok zor. İkinci doğal renklendirici denememi havacıva kökü ile yaptım. İlk denememden kalan sabunları da ufak parçalara bölüp içine attım.

Yukarıdaki fotoğrafta sağ taraftaki sabunlar bu son denememden. Havacıva kökünün verdiği hafif mavimsi renk solda daha önce yaptığım renksiz sabunlarla karşılaştırınca belli oluyor. Sabunları kullanmaya başlamadan önce 4-6 hafta arasında dinlenmesi gerekiyor. Bu süre içinde kimyasal reaksiyonlar tamamlanıp, sabun biraz kuruyor ve son şeklini kazanıyor. Son doğal renk denemem şimdilik başarılı görünüyor ama bakalım kullanmaya başlayınca nasıl olacak. 🙂

Sabun yapımını anlatan pek cok site var internette. Belki ben de başka bir yazıda süreci daha detaylı anlatırım.